Tháp nhu cầu của Maslow là một trong những lý thuyết động lực nổi tiếng nhất, ra đời năm 1943 và được đặt theo tên nhà tâm lý học Abraham Maslow. Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu chuyên sâu từ khái niệm Tháp nhu cầu của Maslow đến ứng dụng thực tế của nó!
Tháp nhu cầu Maslow là gì?
Khái niệm
Tháp nhu cầu của Maslow (hay Tháp nhu cầu của Maslow) là một lý thuyết động lực trong tâm lý học, bao gồm mô hình kim tự tháp 5 cấp thể hiện nhu cầu tự nhiên của con người phát triển từ nhu cầu cơ bản đến nhu cầu cơ bản. Nhu cầu cao hơn: sinh lý -> an ninh -> các mối quan hệ xã hội (tình yêu) /thuộc) -> quý trọng -> tự nhận thức (tự nhận thức).
Ý nghĩa của Tháp nhu cầu Maslow
Lý thuyết của Abraham Maslow cho rằng con người có một loạt các nhu cầu và những nhu cầu này được chia thành hai nhóm chính: nhu cầu cơ bản và nhu cầu meta. Khi những nhu cầu cơ bản như ăn, uống, ngủ, nghỉ ngơi… được thỏa mãn, con người sẽ dần chuyển sang những nhu cầu cao hơn như nhu cầu về an ninh, được tôn trọng, danh tiếng, địa vị… Trên cơ sở này, ông đã tạo ra Tạo Kim tự tháp. của Nhu cầu.
Ý nghĩa của kim tự tháp Maslow được áp dụng trong nhiều lĩnh vực như quản trị kinh doanh, quản lý nhân sự, tiếp thị và đời sống. Kim tự tháp giải thích hành vi của con người mà không hề nhận ra.
Phân tích Tháp nhu cầu của Maslow
5 cấp độ trong tháp nhu cầu của Maslow là gì?
Cấp độ 1: Nhu cầu sinh lý (Nhu cầu cơ bản)
Những nhu cầu cơ bản nhất nằm ở đáy của kim tự tháp. Đây là những nhu cầu sinh lý và cũng là những nhu cầu gần như nguyên thủy – những yêu cầu vật chất cần thiết cho sự sống còn của con người. Nếu những yêu cầu này không được đáp ứng, cơ thể con người không thể tồn tại. Các nhu cầu trong danh sách này bao gồm:
- Không khí
- Nước
- Ngủ
- Đồ ăn
- Nơi trú ẩn
Nhu cầu sinh lý được coi là quan trọng nhất đối với mỗi cá nhân nên phải được đáp ứng trước tiên.
Ví dụ: Nhu cầu sinh lý là mức lương cơ bản mà công ty phải trả cho bạn, ví dụ 4 triệu đồng. Với mức lương cơ bản này, bạn có thể đáp ứng được nhu cầu tối thiểu của mình: ngày 3 bữa, chi phí đi lại, đủ quần áo và những thứ cần thiết khác.
Cấp độ 2: Nhu cầu an ninh và an toàn
Sự cần thiết phải được an toàn
Khi nhu cầu thể chất của một người được đáp ứng, nhu cầu an toàn của họ sẽ được ưu tiên. Nhu cầu bảo mật bao gồm:
- Sức khỏe và an ninh.
- An ninh tài chính.
- An toàn cho tính mạng, không gây thương tích.
Theo Maslow, chỉ khi đáp ứng được nhu cầu sinh lý và an toàn thì con người mới có thể cố gắng làm nhiều việc hơn mỗi ngày.
Ví dụ: khi bạn có mức lương thấp, bạn ở nhà ở mức bình thường, ít tiện nghi và xa nơi làm việc. Tuy nhiên, khi lương tăng lên, bạn sẽ thay đổi nơi ở để gần nơi làm việc hơn, không cần phải dậy rất sớm hoặc về rất muộn. Ngoài ra, ngôi nhà phải có thêm các thiết bị như hệ thống báo cháy, hệ thống chống trộm, máy nước nóng hoặc điều hòa và lò sưởi. Sống ở một nơi như vậy, sự an toàn của người dân sẽ được tăng lên.
Cấp độ 3: Nhu cầu xã hội – kết nối (Social Needs)
Theo hệ thống phân cấp nhu cầu của Maslow, một khi nhu cầu sinh lý và an toàn được đáp ứng, con người sẽ tập trung vào việc tận hưởng cuộc sống.
Nhóm nhu cầu xã hội bao gồm: nhu cầu yêu và được yêu, được chấp nhận và thuộc về một cộng đồng nhất định. Nhu cầu này được thể hiện thông qua quá trình giao tiếp như kết bạn, tìm người yêu, tham gia các hoạt động xã hội, câu lạc bộ,… Ở cấp độ này, nhu cầu tình cảm là yếu tố tác động đến sự vận động và ảnh hưởng đến hành vi của con người.
Maslow tin rằng việc yêu thương người khác và được người khác yêu thương là điều vô cùng quan trọng đối với con người. Không có tình yêu có thể dẫn đến những điều như cô đơn, lo lắng và trầm cảm.
Ví dụ: Lần đầu tiên đi làm, bạn khá bỡ ngỡ vì chưa quen nhiều đồng nghiệp ở môi trường mới. Công ty thường xuyên tổ chức các bữa tiệc hoặc tiệc sinh nhật để tạo điều kiện cho mọi người giao lưu, làm quen với nhau. Bạn muốn tham dự những cuộc họp này để phát triển mối quan hệ với đồng nghiệp. Điều này sẽ giúp bạn làm quen với môi trường mới nhanh hơn và tâm trạng cũng thoải mái hơn.
Cấp độ 4: Nhu cầu được tôn trọng
Nhu cầu này còn được gọi là nhu cầu về lòng tự trọng và được xếp vào loại nhu cầu cấp cao hơn của con người. Cũng như muốn nhận được tình yêu thương, chúng ta cũng cần nhận được sự tôn trọng và công nhận khả năng của mình.
Nhu cầu này được Maslow phân thành 2 loại:
- Kém hơn: cần được người khác tôn trọng (ví dụ: uy tín, sự chú ý, địa vị và danh tiếng)
- Cao cấp: nhu cầu tự trọng (ví dụ: đạo đức, nhân phẩm, tự do, độc lập, sức mạnh). Một người thiếu lòng tự trọng có thể dễ dàng cảm thấy tội lỗi và thường lo lắng về những điều khó khăn trong cuộc sống.
Ví dụ: Bạn là nhân viên mới của bộ phận Marketing. Sau một thời gian làm việc và thích nghi với nghề, bạn bắt đầu muốn khẳng định bản thân và chứng minh năng lực của mình, bạn muốn mọi người nhìn bạn bằng con mắt khác và tôn trọng hơn. Vì vậy, các bạn đã nỗ lực làm việc ngoài giờ, sáng tạo ra nhiều ý tưởng, sáng kiến mới để đóng góp cho công ty. Cuối cùng, bạn thành công trong nhiều dự án lớn và được thăng chức lên quản lý bộ phận .
Cấp độ 5: Nhu cầu tự hiện thực hóa
Đây là mức độ nhu cầu cao nhất được Maslow đề cập: sự quyết đoán. Khi tất cả các nhu cầu ở cấp độ thấp hơn đã được thỏa mãn, mọi người sẽ chuyển sang cấp độ tiếp theo, tức là hoàn thành bất cứ điều gì có thể với khả năng tốt nhất của mình.
Maslow cho rằng nhu cầu này không phải xuất phát từ việc thiếu một thứ gì đó như 4 nhu cầu trên mà xuất phát từ mong muốn phát triển của con người.
Những mục tiêu và thành tựu này có thể bao gồm những thứ như:
- Giáo dục trẻ em
- Thực hiện theo mục tiêu của tôi
- Theo đuổi hạnh phúc và sự thỏa mãn cá nhân
Ví dụ: Bạn làm giáo viên ở một trường học ở thành phố. Tuy nhiên, sau một thời gian, bạn phát hiện ra niềm đam mê của mình chính là kinh doanh túi xách. Sau đó, bất chấp lời khuyên của bạn bè và gia đình, bạn đã ngừng giảng dạy và phát triển mô hình bán hàng trực tuyến.
Sau 2 năm, bạn kiếm được một khoản thu nhập khổng lồ và được bạn bè khen ngợi vì “dám nghĩ, dám làm”. Kết quả này là lớp tự hiện thực hóa, tức là đã đạt được sự tự thể hiện. Bạn sống cuộc sống của mình với đam mê và dám từ bỏ những gì được coi là “ổn định” để tìm ra giá trị của chính mình.
Tháp nhu cầu mở rộng của Maslow (Tháp nhu cầu 8 cấp của Maslow)
Ngoài 5 cấp độ trên, tháp nhu cầu Maslow còn được mở rộng thêm 3 cấp độ nữa, gọi là tháp nhu cầu Maslow 8 cấp, bao gồm:
- Nhu cầu nhận thức: nhu cầu học tập, kiến thức, tò mò và hiểu biết.
Ví dụ: Bạn là nhân viên bán hàng, đang ở cấp độ 4 nhưng bạn muốn học 2 ngoại ngữ mới để phục vụ cho công việc của mình. Bạn dành 2 năm kiên trì và cuối cùng cũng thành thạo ngoại ngữ. Nhu cầu nhận thức do đó được thỏa mãn.
- Nhu cầu thẩm mỹ: nhu cầu đánh giá và tìm kiếm cái đẹp về hình thức.
- Nhu cầu về lòng tự trọng (Self-Transcendence) : Nhu cầu vượt qua mọi giới hạn cá nhân, bằng cách hướng tới tiềm thức. Chẳng hạn như trực giác, linh cảm, tâm linh, lòng tốt, lòng bác ái. Ví dụ: bạn muốn liên hệ với các tổ chức từ thiện để giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn và gặp khó khăn.
Những điểm cần lưu ý trong Tháp nhu cầu của Maslow
Theo mô tả của Maslow về bậc thang nhu cầu, nhu cầu của con người phát triển theo thứ tự từ đáy đến đỉnh kim tự tháp. Tuy nhiên, Maslow cũng lưu ý rằng những nhu cầu này có thể không cứng nhắc mà có thể thay đổi trật tự một cách linh hoạt tùy theo từng người và hoàn cảnh.
Ví dụ: Có hai người đều 26 tuổi và đều có công việc ổn định. Nhưng khi một người quyết định kết hôn, điều đó có nghĩa là anh ta đã lựa chọn mức độ phát triển của mối quan hệ của mình và sau đó phấn đấu để được thăng chức, tăng lương. Có thể thấy người này đã thực hiện đúng lý thuyết về nhu cầu xã hội của Maslow -> nhu cầu được tôn trọng.
Còn người kia không muốn kết hôn ở tuổi 26 mà muốn làm việc chăm chỉ để được thăng chức trong 4 năm tới. Và theo kế hoạch, tôi sẽ kết hôn vào năm 30 tuổi sau khi được thăng chức. Vì vậy, người này chọn đáp ứng mức độ nhu cầu được tôn trọng và sau đó đáp ứng nhu cầu xã hội (phát triển quan hệ).
Tuy nhiên, dù các nhu cầu trên có phát triển như thế nào thì nhu cầu cơ bản, nhu cầu sinh lý vẫn luôn đóng vai trò quan trọng nhất và là cơ sở cho sự phát triển của các nhu cầu sau.
Hầu hết mọi người đều mong muốn nhu cầu của mình tăng lên theo thang bậc nhu cầu của Maslow. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nhu cầu có thể bị gián đoạn do nhu cầu thấp hơn không được đáp ứng. Hoặc trong một số trường hợp, nhu cầu trước đó đã được đáp ứng nhưng do một số biến cố trong cuộc sống như ly hôn, mất việc, nợ nần… nhu cầu đó có thể cần được đáp ứng lại.
Ví dụ: Bạn làm nhân viên có mức lương cao ở một công ty tư nhân. Mục tiêu của bạn là cố gắng đạt được vị trí trưởng phòng để nhận được sự tôn trọng từ mọi người. Đột nhiên công ty này rơi vào tình trạng khó khăn và phá sản. Bạn mất việc và phải tìm một công việc khác để đáp ứng nhu cầu sinh lý cơ bản của mình. Vì vậy, trong trường hợp này, kim tự tháp Maslow đã bị thu hẹp do điều kiện của chính bạn.
Vì vậy, mỗi người không có xu hướng di chuyển theo cùng một hướng với kim tự tháp nhu cầu mà có thể dao động giữa các mức độ nhu cầu trên kim tự tháp.
Những nhu cầu cũ không cần phải được đáp ứng 100% thì những nhu cầu mới mới nảy sinh.
Theo Maslow, nhu cầu của một người không nhất thiết phải được đáp ứng 100% thì mới nảy sinh nhu cầu. Điều này có nghĩa là khi một số nhu cầu cơ bản của con người được thỏa mãn ở một mức độ nhất định, chúng sẽ dần chuyển sang những nhu cầu mới.
Ví dụ: Sau khi thỏa mãn nhu cầu sinh lý, bạn thỏa mãn nhu cầu an toàn về cuộc sống và nhà ở. Bạn không cần phải chuyển đến một căn hộ cao cấp với đầy đủ tiện nghi, chỉ cần một căn hộ tầm trung với đầy đủ tiện nghi cần thiết. Trong khi tập trung vào nhu cầu an ninh, bạn cũng cần mở rộng các mối quan hệ xã hội và thường xuyên tham dự các bữa tiệc thân mật do công ty tổ chức.
Áp dụng tháp nhu cầu của Maslow trong quản lý và tiếp thị? Ví dụ cụ thể
Áp dụng tháp nhu cầu của Maslow trong quản lý
Yêu cầu cơ bản:
Nhân viên nhận được mức lương công bằng từ công ty, tương xứng với vị trí và năng lực làm việc của mình. Ngoài ra, cần đảm bảo chi phí tối thiểu cho người lao động và có các khoản phụ cấp khác như: xăng xe, tiền ăn, thuốc men… cũng như có chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý.
Nhu cầu an ninh:
Khi đi làm ai cũng mong muốn được an toàn và được đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp khi hai bên thỏa thuận hợp đồng lao động. Không ai muốn làm việc ở một nơi thiếu tiện nghi hoặc vi phạm các quy định an toàn.
Nhu cầu xã hội:
Việc thỏa mãn nhu cầu xã hội về quản lý được thể hiện ở việc xây dựng văn hóa làm việc nhóm, thành lập các đoàn thể, phòng ban, v.v. Ngoài ra, công ty phải thường xuyên tổ chức các buổi họp mặt, tiệc cuối năm, chuyến du lịch, hoạt động ngoại khóa,… để tăng tinh thần đoàn kết cũng như thỏa mãn nhu cầu mở rộng quan hệ xã hội của nhân viên.
Tôn trọng :
Để đáp ứng nhu cầu này, các công ty phải chú ý đến việc đánh giá hiệu suất của nhân viên. Không ai muốn mọi nỗ lực của nhân viên đều như nhau. Vì vậy, muốn quản lý nhân sự tốt phải có chính sách thu hút, tăng lương và đề bạt thăng tiến khi đạt được thành công đáng kể.
Yêu cầu thể hiện:
Khi ở trong môi trường làm việc tích cực, nhân viên muốn thể hiện hết tiềm năng của mình. Khai thác và tạo cơ hội để phát huy thế mạnh của mọi người trong công ty. Thậm chí, bạn có thể cân nhắc việc trao cho họ những vị trí quan trọng, quyền có tiếng nói thống trị, v.v. việc kinh doanh.
Ví dụ: Đối với một nhóm bạn trẻ vừa mới ra trường, việc kinh doanh phải đáp ứng được nhu cầu sinh lý. Chỉ khi đó họ mới có thể thực hiện công việc cốt lõi trong công ty. Ngoài ra, cần tích lũy kinh nghiệm và tăng lương, thưởng dựa trên sự cống hiến. Nếu công ty thực sự quan tâm thì nhu cầu xã hội cũng phải được đáp ứng trong nhóm thanh niên này.
Tuy nhiên, đối với một nhóm người giỏi có nhiều năm kinh nghiệm thì 3 nhóm nhu cầu dưới đây chưa đủ để giữ chân họ. Vì vậy, người quản lý cần được ưu đãi cao hơn, chẳng hạn như thăng chức, thăng chức trong công ty. Hoặc để họ nắm quyền và có tiếng nói chỉ đạo công việc nào đó trong công ty. Tóm lại, việc áp dụng thang bậc nhu cầu của Maslow trong quản lý nguồn nhân lực là rất quan trọng và cấp bách.
Áp dụng Tháp nhu cầu của Maslow trong tiếp thị
Áp dụng Tháp nhu cầu của Maslow để xác định khách hàng
- Xác định nhóm nhu cầu mà khách hàng của bạn thuộc về cấp bậc nhu cầu của Maslow?
- Xác định xem khách hàng của bạn có phân bố rộng rãi hay chỉ là một phân khúc nhỏ?
- Những nhu cầu nào trong kim tự tháp nhu cầu mà sản phẩm và dịch vụ của bạn có thể đáp ứng?
Ví dụ: nếu công ty của bạn bán hệ thống bảo mật. Điều này có nghĩa là khách hàng sẽ thuộc cấp độ thứ 2 trong tháp nhu cầu của Maslow.
Áp dụng tháp nhu cầu của Maslow trong giao tiếp
Khi bạn xác định được khách hàng và biết nhu cầu của họ, các bước tiếp theo có thể dễ dàng hơn nhiều. Thông điệp cần giải quyết các vấn đề sau:
- Thông điệp có đi đúng hướng để giải quyết mối quan tâm của khách hàng không?
- Thông báo sẽ xuất hiện trên kênh quảng cáo tiếp thị nào?
- Cần làm gì để giúp khách hàng nhận biết được sản phẩm, dịch vụ đáp ứng yêu cầu của họ?
Ví dụ: Lamborghini là hãng sản xuất ô tô cao cấp nhắm đến phân khúc khách hàng khá giả. Họ sử dụng dữ liệu được mua từ ngân hàng và chọn tiếp thị trực tiếp dữ liệu đó cho khách hàng có thu nhập cao hoặc người dùng có số dư tài khoản lớn.
Kết luận
Như vậy, với chúng tôi bạn đã tìm hiểu được tất cả những nội dung quan trọng trong tháp nhu cầu của Maslow. Nếu bạn thấy bài viết này đáp ứng được những gì bạn đang tìm kiếm thì hãy like, share hoặc bình luận trên chúng tôi để chúng ta có thêm động lực tổng hợp thêm nhiều kiến thức hay nhé!
